Ostalo

Sa stanovišta Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja ("Sl.glasnik RS" br.120/04, 54/07, 104/09 i 36/10), obaveza objavljivanja informatora o radu odnosi se na one organe javne vlasti koji imaju status državnog organa u smislu čl.3.st.1.tač.1. ovog zakona ( državni organi, organi teritorijalne autonomije, organi lokalne samouprave i organizacije kojima je povereno vršenje javnih ovlašćenja). Način izrade i objavljivanja informatora o radu državnog organa bliže je uređen Uputstvom za izradu i objavljivanje informatora o radu državnog organa ("Sl. glasnik RS" br.68/10) koje je Poverenik doneo doneo  u skladu sa ovlašćenjem iz čl. 40. Zakona.

Prema tome, da li se  zakonska obaveza izrade informatora u skladu sa Zakonom o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja odnosi na Zdravstvenu ustanovu „APOTEKA POŽAREVAC", to isključivo zavisi od toga da li je toj zdravstvenoj ustanovi zakonom kojim je regulisano obavljanje zdravstvene delatnosti ili drugim zakonom, povereno vršenje nekavih javnih ovlašćenja. Prema saznanjima Poverenika, apoteke takva javna ovlašćenja ne vrše, ali eventualnu  dilemu u pogledu toga, ipak treba otkloniti u konsultaciji sa za to nadležnim resornim  ministarstvom.

U pogledu objavljivanja informatora o radu, treba imati u vidu i to da je Zakonom o budžetskom sistemu ("Sl.glasnik RS" br.54/09,73/10, 101/10,101/11 i 93/12), tj. poslednjim izmenama tog zakona iz 2012., u čl.8. ustanovljena obaveza svih korisnika javnih sredstava u pogledu objavljivanja infromatora. Budući da Poverenik nema nadležnosti za davanje mišljenja  u vezi sa primenom tog zakona,  to bi isto trebalo zatražiti od ministarstva nadležnog za poslove finansija, kao njegovog obrađivača.

Razume se da je sa stanovišta ostvarivanja prava na slobodan pristup informacijama od javnog značaja potrebno i korisno da što veći broj informacija o radu svih organa javne vlasti bude objavljeno na proaktivnoj osnovi, bez obzira da li u tom pogledu sada postiji i formalna zakonska obaveza prema Zakonu o slobodnom pristupu informacijama. Poverenik je inače inicirao izmene ovog zakona kojima bi se proširio krug organa vlasti na koje se odnosi obaveza objavljivanja informatora o radu.

Iz odgovora Poverenika, br. 021-00-00012/2013-02  od  13.03.2013.

Prema odredbama čl.38. stav 1. Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja ("Sl.glasnik RS" br.120/04, 54/07, 104/09 i 36/10), odgovorno lice u organu vlasti određuje jedno ili više službenih lica ( tzv. ovlašćena lica) za postupanje po zahtevu za slobodan pristup informacijama od javnog značaja.Istim članom propisane su obaveze ovih lica. Stavom 3. istog člana propisano je da u slučaju da ovlašćeno lice nije određeno, tada je za postupanje po zahtevu nadležno odgovorno lice u organu vlasti.

U prelaznim odredbama, u čl.49. st.1. ovog zakona, prpisan je rok od 30 od dana njegovog stupanja na snagu, u kome se sprovodi ova odredba. U tom članu se doista koristi termin imenovanja ovog/ih lica, iako se suštinski ne radi o imenovanju, već određivanju ovlašćenog lica, što proističe iz citiranog čl. 38. Zakona, budući da se ne radi o licima na položaju. To ne znači da za ovlašćeno lice ne može biti određeno lice koje je po propisima o loklanoj samoupravi imenovano na neku od funkcija u opštini. Budući da opština, prema Zakonu o loklnoj samoupravi, ima više organa vlasti u smislu čl.3.Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja, nema smetnji ni da se odredi jedno ovlašćeno lice za postupanje po zahtevima za pristup informacijama, za sve organe opštine (Skupštinu opštine, Opštinsko veće, Predsednik opštine, Opštinska uprava). U praksi su to najčešće načelnici opštinskih uprava.

Iz odgovora Poverenika br. 011-00-00174/2013-03 od  08.03.2013.

Obaveza izrade i objavljivanja informatora o radu iz člana 39. Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja ("Sl. glasnik RS" br.120/04) propisana je za državne organe u smislu ovog zakona. Prema članu  3. stav 1. tačka 1)  Zakona  to su: državni organi, organi teritorijalne autonomije, organi lokalne samouprave i organizacije kojima je povereno vršenje javnih ovlašćenja.

Prema članu 25. Zakona o lokalnoj samoupravi ("Sl.glasnik RS" br. 9/02, 33/04 i 135/04) , organi opštine, kao jedinice lokalne samouprave su : skupština opštine, predsednik  i opštinsko veće. Prema članu 21. istog zakona, odredbe koje se odnose na opštinu, primenjuju se i na grad, kad zakonom nije drugačije određeno.

Polazeći od navedenih odredaba, obeveza izrade informatora o radu  propisana Zakonom o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja za organe lokalne samouprave, tj. opštine, odnosno odgovarajuće organe grada ( koji se u smislu ovog zakona smatraju  državnim organom), odnosi se na  organe lokalne samouprave: skupštinu grada, gradonačelnika i gradsko veće.

U tom smislu ne postoji posebna obaveza  Uprave za dečju , socijalnu i primarnu zaštitu grada Niša za izradu sopstvenog  informatora o radu. Međutim, kako se ova obaveza odnosi na gradonačelnika  koji po funkciji usmerava i uskalađuje rad opštinske uprave i  stara se o izvršavanju poverenih poslova i izvršavanju odluka skupštine opštine, to informacije o radu  gradske uprave, moraju biti sadržane, bilo u  zajedničkom ili posebnom informatoru, što je stvar organizacije, odnosno tehničko pitanje.

Ukoliko je prema Statutu Grada Niša, Uprava za dečju, socijalnu i primarnu zdravstvenu zaštitu poseban organ uprave grada, to je i u smislu Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja, ona poseban organ javne vlasti koji je u obavezi da postupa po zahtevima za pristup informacijama.

(Iz odgovora Poverenika tražiocu, br. 011-00-5/2006-03  od 09.03.2006.g.)

Obaveza izrade informatora o radu iz člana 39. Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja propisana je za one organe vlasti koji u smislu  čl. 3.st.1. tač.1. ovog zakona, imaju status državnog organa.

Državni organi iz člana  3. stav 1. tačka 1)   Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja ("Sl. glasnik RS" br.120/04), u smislu ovog zakona su državni organi, organi lokalne samouprave i organizacije kojima je povereno vršenje javnih ovlašćenja.

Poveravanje javnih ovlašćenja u našem pravnom sistemu vrši se isključivo zakonom.

Prema čl. 2. Zakona o komunalnim delatnostima ( „Sl.glasnik RS" br 16/97 i 42/98) opština, grad, odnosno grad Beograd uređuje i obezbeđije uslove za obavljanje komunalnih delatnosti i njihovog razvoja, a prema Zakonu o lokalnoj samoupravi ( „ Sl.glasnik RS" br. 9/02,33/04 i 135/04)  uređivanje i obezbeđivanje obavljanja i razvoja komunalnih delatnosti  u  opštini jesu poslovi koji spadaju u izvorni delokrug opštine, a ne u poverene poslove.

Kada je osnivač javnog komunalnog preduzeća grad, odnosno opština , to isti preko tih preduzeća, poslove komunalne delatnosti obavljaju kao svoje izvorne poslove.

Iz navedenog proističe da javno komunalno preduzeće grada, odnosno opštine nije državni organ u smislu čl.3.st.1.tač.1) Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja i nema zakonsku obavezu objavljivanja informatora o radu iz čl.39. ovog zakona.

Ovo naravno ne znači da ova preduzeća, kao organ javne vlasti u smislu Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja, ne treba, radi informisanja javnosti, odnosno korisnika svojih usluga, da objave na odgovarajući način što više informacija o svom radu, posebno o procedurama u kojima se odlučuje o pravima i obavezama građana i pravnih lica, kao korisnika komunalnih usluga i sve druge informacije za koje javnost ima interes da zna.

(Iz odgovora Poverenika tražiocu, br. 011-00-21  /2005-03 od 19.12.2005.g)

Sama činjenica da postoji zakonska obaveza organa vlasti da određene podatke ili izveštaje dostavlja  državnom organu koji vrši nadzor nad njegovim radom, ne oslobađa organa javne vlasti od obaveze da na zahtev tražioca dostavi informacije  u skladu sa Zakonom o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja, jer ovaj zakon ne predviđa mogućnost isključenja ili ograničenja  prava na pristup  informacijama samo iz tog razloga.

(Iz odgovora Poverenika organu vlasti, br.011-00-18  /2005-01  od 25.11. 2005.g.)